Sakarya’nın Serdivan ilçesinde yer alan ve Doğu Roma İmparatoru Justinianus tarafından MS 562 yılında inşa edilen Justinianus Köprüsü, yaklaşık 1500 yıldır tarihe tanıklık ediyor. Halk arasında Beşköprü olarak da bilinen bu görkemli yapı, 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edildi. Ancak köprünün yapılış amacı ve işleviyle ilgili tartışmalar günümüzde de devam ediyor.
Ayasofya ile Çağdaş Bir Eser12 kemer gözünden oluşan ve Ayasofya Camii ile aynı dönemde inşa edilen Justinianus Köprüsü, Doğu Roma İmparatorluğu döneminin Anadolu’daki en görkemli eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Uzmanlar, köprünün Bizans İmparatoru Justinianus’un Boğaziçi yerine Anadolu’dan gemiyle geçiş sağlamak için planladığı bir kanal projesinin parçası olabileceğini öne sürüyor. Ancak bu iddialar net bir şekilde doğrulanabilmiş değil.
Tarihi ve Mimari Özellikleri429 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde olan köprü, Sakarya Nehri üzerine inşa edilmiş gibi görünse de o dönemde nehrin konumu ve yatağı hakkında kesin bilgilere ulaşılamamış durumda. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Sakarya Sosyal ve Kültürel Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. M. Alper Cantimer, köprünün bulunduğu coğrafyayla tam anlamıyla uyum sağlamadığını belirterek daha fazla saha araştırmasına ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.
Köprünün Gizemli İşleviDr. Cantimer, “Köprünün bir nehir limanının parçası mı yoksa ticaret yollarını birleştiren bir bağlantı noktası mı olduğu soruları yanıt bekliyor. Justinianus’un Anadolu’ya donanma göndermek veya mermer ticaretini kolaylaştırmak için böyle bir proje tasarlamış olabileceği düşünülüyor. Ancak köprünün gerçek işlevi hala net değil” dedi.
Restorasyon Çalışmaları Sürüyor2019 yılında başlayan restorasyon çalışmaları devam ederken, köprünün güney cephesinde bir hamam ve sarnıç kalıntıları ortaya çıkarıldı. Dr. Cantimer, köprü çevresinde başka müştemilatların bulunabileceğine dair ipuçları olduğunu belirtti. Ayrıca, köprünün 2025 yılı itibarıyla tamamen restore edilerek yeniden kullanımına başlanabileceğine dair bilgiler olduğunu dile getirdi.
Adapazarı Adının Kökeniyle BağlantıCantimer, “Eğer köprü bir nehir limanının parçasıysa, Adapazarı kelimesi daha anlamlı hale gelecek. Çünkü geçmişte Çark Deresi ile Sakarya Nehri arasında bir ticaret noktası kurulmuş olabilir” diye ekledi.