Dış ticaret işlemlerinde en kritik adımlardan biri olan GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) belirleme sürecinde yapay zeka teknolojilerinin dönüştürücü rol oynadığını vurgulayan Asset GLI-GTİP Tespit Grup Müdürü Çiğdem Önk, yanlış GTİP tespitinin ciddi cezalara sebep olabildiğini söyledi.
Uluslararası ticarete konu eşyaların çeşitliliğinin sınıflandırma süreçlerini giderek karmaşık hale getirdiğini belirten Çiğdem Önk, "GTİP numarası; eşyanın hangi vergi oranına tabi olacağını, hangi kısıtlamalar çerçevesinde değerlendirileceğini, ithalat ya da ihracatta uygulanacak prosedürleri ve maliyetleri belirleyen en kritik unsurdur. Yanlış GTİP belirlenmesi ise hem mali hem de hukuki riskleri beraberinde getiriyor" dedi.
Yanlış GTİP tespitinin ciddi cezalara sebep olabildiğini hatırlatan Önk, "Kasıt olmaksızın yapılan yanlış beyan dahi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılık Kanunu hükümleri çerçevesinde aldatıcı işlem olarak değerlendirilebiliyor. Bu durum sadece para cezalarıyla sınırlı kalmayıp, eşyanın müsadere edilmesine, hatta kasıtlı fiillerde hapis cezası ve ticaretten men edilmesine kadar uzanabiliyor. Sektörde bu nedenle pek çok mağduriyet yaşanıyor" diye konuştu.
Yeni nesil teknolojilerin önemine dikkat çeken Önk, "Yapay zeka tabanlı sistemler, eşyanın doğru sınıflandırılmasında güçlü bir araç haline geldi. Bu sistemler hem hata oranını düşürüyor hem de ceza risklerini azaltıyor. Ancak burada en önemli husus, algoritmaların ve kodlamaların mutlaka sektör deneyimi olan uzman gümrük müşavirlerinin kontrolünde geliştirilmesi ve beyan sahibinin hukuki sorumluluğu dikkate alınarak insan gözetimiyle desteklenmesidir" şeklinde konuştu.
GTİP tespitinde yapay zeka destekli uygulamaların yalnızca cezai riskleri azaltmakla kalmadığını belirten Önk, "Bu sistemler dava süreçlerinin azalmasına da ciddi katkı sağlayacaktır. Teknoloji ve insan deneyiminin birleşimi, dış ticarette daha güvenli ve şeffaf bir dönemin önünü açıyor" ifadelerini kullandı.
HABER KAYNAĞI : İHA