SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Ahmet Balık, kansere bağlı yaşam kayıplarında dördüncü sırada yer alan pankreas kanserinin genellikle erken dönemde belirti vermediği için geç evrelerde tanı aldığını söyledi.
Prof. Dr. Balık, "Pankreas kanseri, erken dönemde fark edildiğinde cerrahi tedavi ile uzun süreli sağ kalım mümkündür" dedi.
Pankreas ve görevleri
Pankreasın, karnın üst arka kısmında, karaciğer ile dalak arasında yer alan, ekzokrin ve endokrin salgı gibi iki önemli işlevi olan bir organ olduğunu kaydeden Prof. Dr. Balık, "Ekzokrin kısmı sindirim enzimlerini üretirken, endokrin kısmı insülin ve glukagon gibi kan şekeri düzenleyici hormonları salgılar. Bu nedenle pankreas hem sindirim sistemi hem de metabolizma için hayati öneme sahiptir" şeklinde konuştu.
Belirtiler genellikle geç ortaya çıkar
Pankreas kanserinin belirtilerinin, tümörün yerleşim yerine göre değiştiğini hatırlatan Prof. Dr. Balık, "Pankreasın baş kısmındaki tümörler genellikle sarılık, idrarda koyulaşma, kaşıntı gibi semptomlarla kendini gösterir ve bu sayede daha erken fark edilebilir. Kuyruk kısmındaki tümörler ise uzun süre sessiz seyreder. İleri evrelerde kilo kaybı, halsizlik, sırt ağrısı, bulantı, iştahsızlık, karında şişkinlik ve kusma gibi şikayetler görülebilir" şeklinde konuştu.
Risk faktörleri
Pankreas kanseri için hem önlenebilir hem de önlenemeyen risk faktörleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Balık, "Önlenebilir risk faktörleri, sigara kullanımı (riski 2 kat artırır), aşırı kilo ve hareketsiz yaşam, diyabet, kronik pankreatit (özellikle alkol ve sigara kullananlarda), uzun süre kimyasallara maruz kalma. Önlenemeyen risk faktörleri, İleri yaş, kadın cinsiyet, genetik yatkınlık (Ailede pankreas veya diğer organ kanserleri). Sağlıklı beslenme, sigaradan uzak durma ve düzenli kontrollerle bu riskler önemli ölçüde azaltılabilir" şeklinde konuştu.
Tanı nasıl konur?
Pankreas kanserinin, erken dönemde genellikle belirti vermediği için tesadüfen tespit ettiğini belirten Prof. Dr. Balık, "Tanıda ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR), endoskopi ve PET-BT kullanılır. Bu yöntemler hem tanı koymada hem de cerrahi planlamada büyük önem taşır" ifadelerine yer verdi.
Tedavide cerrahi ön planda
"Pankreas kanserinde en etkili tedavi cerrahidir. Tümörün yeri ve damarlarla ilişkisine göre organın bir kısmı veya tamamı çıkarılır. Bu ameliyatlar ileri düzey deneyim gerektirdiği için özelleşmiş cerrahi ekipler tarafından yapılmalıdır" diyen Prof. Dr. Balık, "Bazı hastalarda önce kemoterapi uygulanarak tümörün küçülmesi sağlanır, ardından cerrahiye geçilir. Genel Cerrahi uzmanları, bu süreçte onkoloji ve gastroenteroloji ekipleriyle iş birliği içinde çalışır. Ameliyat sonrası dönemde de hastaların yakın takibi büyük önem taşır" ifadelerine yer verdi.
Pankreas olmadan yaşamak mümkün mü
Pankreas olmadan da yaşamanın mümkün olduğunu ifade eden Prof. Dr. Balık, "Ancak pankreas tamamen alındığında insülin eksikliği nedeniyle hastalar ömür boyu insülin tedavisi almak zorundadır. Ayrıca sindirim enzimleri de dışarıdan ilaç şeklinde verilir" dedi.
"Erken tanı hayat kurtarır"
"Erken evre pankreas kanserinde, zamanında yapılan cerrahi müdahale ve uygun tedaviyle uzun süreli yaşam mümkündür" diyen Prof. Dr. Balık, "Bu nedenle özellikle aile öyküsü bulunan, sigara içen veya yeni gelişen diyabeti olan kişilerin düzenli kontrollerini yaptırması gerekir. Pankreas kanseri çoğu zaman sessiz ilerler; ama erken tanı ve cerrahi müdahale ile mücadele edilebilir. Unutmayın, vücudunuzu dinleyin, belirtileri hafife almayın. Erken tanı, pankreas kanserinde de hayat kurtarır" diye konuştu.
HABER KAYNAĞI : İHA