Türkiye genelinde orman yangınlarıyla mücadele sürerken, Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Burak Arıcak, sadece Bursa’nın Gürsu ilçesinde çıkan yangınlarda yaklaşık bin 100 hektar yani bin 500 futbol sahası büyüklüğündeki bir alanın yandığını söyledi. Prof. Dr. Arıcak, bu alanların 10 yıl içerisinde eski haline dönebileceğini belirtti.
Türkiye’nin farklı bölgelerinde peş peşe çıkan orman yangınlarıyla mücadele sürerken, özellikle sıcak hava, düşük nem ve kuvvetli rüzgârlar, söndürme çalışmalarını zorlaştırıyor. Ekipler, bir yandan alevlerle mücadele ederken diğer yandan soğutma çalışmaları ve hasar tespitleri için sahada yoğun çaba harcıyor. Bu zorlu süreçte Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arıcak, yangınların nedenleri, etkileri ve sonrası için yapılacak çalışmalar hakkında önemli bilgiler verdi. Sadece Bursa’nın Gürsu ilçesinde çıkan yangınlarda yaklaşık bin 100 hektar yani bin 500’e yakın futbol sahası kadar alanın etkilendiğini ifade eden Prof. Dr. Arıcak, yangınların etkili olduğu bölgelerdeki ağaç türlerine dikkat çekti. Yanan alanlarda bulunan özellikle kızılçam ve karaçamların yangına karşı hassas olduğunu ifade eden Prof. Dr. Arıcak, "Gürsu’da yoğun olarak kızılçam, Orhaneli’de ise karaçam türleri bulunuyor. Bu türler, büyük orman yangınlarının çıkmasına zemin hazırlayabiliyor. Yangın başladıktan sonra da söndürülmeleri oldukça zor" diye konuştu.
"Alevler 700-800 metre ileriye sıçrayabiliyor"
Orman yangınlarında hava şartlarının belirleyici rol oynadığını vurgulayan Prof. Dr. Arıcak, "Sıcak hava dalgası sürüyor, nem çok düşük. Rüzgâr da zaman zaman etkili oluyor. Bu durum, söndürme çalışmalarını ciddi şekilde zorlaştırıyor. Yangın anında alevlerin sıcaklığı 900 ile 1000 dereceye kadar çıkabiliyor. Alevler, 700-800 metre ileriye sıçrayabiliyor ve rüzgârın yönü de sürekli değiştiği için yangının kontrol altına alınması daha da karmaşık bir hâl alıyor" ifadelerini kullandı.
Nisan, mayıs aylarında ağaçlandırma yapılmaya başlanır
Yanan orman alanlarının anayasal güvence altında olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Burak Arıcak, "Ormanlık bir alanda yangın çıktıktan sonra, söndürme ve soğutma çalışmalarının tamamlanması ve güvenlik nöbetlerinin sona ermesinin ardından Orman Genel Müdürlüğü bölgede hasar tespit çalışması yapar. Bu işlemlerin ardından, yasal olarak bir yıl içerisinde yangın gören alanın yeniden ağaçlandırılması zorunludur. Bursa özelinde nisan-mayıs gibi ağaçlandırma çalışmaları başlar. İlk olarak doğanın kendi süreciyle tohumların alana taşınması ve orman örtüsünün doğal şekilde oluşması beklenir. Ardından Orman Genel Müdürlüğü tarafından tohum ve fidanla destek verilerek ağaçlandırma tamamlanır" dedi. Ağaçlandırılan alanların tekrar orman statüsü kazanmasının zaman aldığını hatırlatan Prof. Dr. Arıcak, "O bölge ağaçlandırıldıktan sonra tam anlamıyla bir ormana dönüşmesi 10 yılı bulur" ifadelerini kullandı.
"Yol kenarlarına dayanıklı ağaç türleri dikilebilir"
Yangına karşı dayanıklı ağaç türleriyle yanan alanların değiştirilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığını belirten Arıcak, şunları sözlerine ekledi: "Örneğin; Karadeniz bölgesindeki ağaç türleri yangına daha dayanıklıdır ancak Bursa’da yaygın olan kızılçam ve karaçam gibi türler yangına hassastır. Bunun nedeni bu ağaçların yüksek reçine içermesidir. Ancak bu türler, bu bölgenin doğal ekosistemine aittir. Her canlının yaşaması için uygun bir iklim ve ortam vardır; bu ağaçlar da burada doğal olarak yetişir. ‘Burası yandı, buraya başka bir tür dikelim’ demek doğru bir yaklaşım değil. Getirilen tür bu iklime uygun olmayabilir. Bu nedenle, yeniden ağaçlandırma çalışmaları doğal türlerle yapılmalıdır. Ancak insan temasının yüksek olduğu yol kenarlarında, yangına daha dayanıklı türlerle bölgesel ağaçlandırma yapılabilir. Bu tür uygulamalar, ormana tampon bölge oluşturmak için faydalı olabilir."