Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, "Artan hava sıcaklıkları özellikle ülkemiz için, önemli bir çevresel ve mesleki sağlık tehlikesi oluyor. Sıcaklık stresi, hava şartlarına bağlı ölümlerin önde gelen nedenidir ve kardiyovasküler hastalık, diyabet, ruh sağlığı, astım ve KOAH gibi altta yatan hastalıkları kötüleştirebilir ve kazalara, bazı bulaşıcı hastalıkların bulaşma riskini artırabilir. Sıcak çarpması, yüksek vaka ölüm oranına sahip tıbbi bir acil durumdur" dedi.
İklim değişikliği nedeniyle dünya genelinde aşırı sıcağa maruz kalan kişi sayısı katlanarak arttığını belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, sıcak çarpması ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. 65 yaş üstü kişilerde sıcağa bağlı ölüm oranı, son 10 yılda yaklaşık yüzde 85 arttığını belirten Özkaya, "2000-2019 yılları arasında yapılan çalışmalar, her yıl yaklaşık 489 bin sıcağa bağlı ölüm meydana geldiğini, bunların yüzde 45’inin Asya’da, yüzde 36’sının ise Avrupa’da olduğunu göstermektedir. Sadece Avrupa’da 2022 yazında tahmini olarak 61 bin 672 aşırı sıcağa bağlı ölüm meydana gelmiştir. Her yıl özellikle pandemi sonrası yüksek yoğunluklu sıcak hava dalgası olayları yüksek akut ölüm oranlarına yol açabilir. Sıcaklığa karşı hassasiyet, hem yaş ve sağlık durumu gibi fizyolojik faktörlerden hem de meslek ve sosyoekonomik şartlar gibi maruz kalma faktörlerinden etkilenir. Açık havada çalışanlar, beden işçileri, sporcular ve sivil savunma çalışanları, işleri nedeniyle aşırı ısıya maruz kalmakta ve eforla oluşan ısı stresine karşı hassastırlar. Kentsel ve kırsal kesimdeki yoksullar, düşük kaliteli konutlar ve soğutma imkanlarına erişim eksikliği nedeniyle genellikle orantısız bir şekilde aşırı ısınmaya maruz kalmaktadır. İnşaat malzemeleri nedeniyle, bazı şehirlerdeki gayri resmi yerleşim yerleri genellikle diğer kentsel alanlardan daha sıcaktır. Cinsiyet, ısıya maruz kalmanın belirlenmesinde önemli bir rol oynayabilir; örneğin, sıcak havalarda iç mekanlarda yemek pişirmek çoğunlukla kadınların sorumluluğundadır" diye konuştu. "Sıcaktan uzak durun"
Günün en sıcak saatlerinde dışarı çıkmaktan ve yorucu aktivitelerden kaçınılması gerektiğini ifade eden Özkaya, "Gölgede kalın. Güneşte algılanan sıcaklığın 10-15 derece daha yüksek olabileceğini unutmayın. Gün içinde serin bir yerde 2-3 saat geçirin. Boğulma riskinin farkında olun. Asla yalnız yüzmeyin. Resmi sıcaklık uyarılarını takip edin" şeklinde konuşu. "Evinizi serin tutun"
Sıcak karşısında yapılması gerekenleri sıralayan Özkaya, "Dış hava sıcaklığı iç mekan sıcaklığından düşük olduğunda, hava karardıktan sonra pencereleri açarak gece havasını evinizi serinletmek için kullanın. Dış hava sıcaklığı iç mekan sıcaklığından yüksek olduğunda, pencereleri kapatın ve doğrudan güneş ışığını engellemek için panjur veya panjurlarla örtün. Mümkün olduğunca çok elektrikli cihazı kapatın. Elektrikli vantilatörleri yalnızca sıcaklık 40 derece altındayken kullanın. 40 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda vantilatörler vücudu ısıtır. Klima kullanıyorsanız, termostatı 27 dereceye ayarlayın ve elektrikli vantilatörü açın; bu, odanın 4 derece daha serin hissetmesini sağlar. Ayrıca, soğutma için elektrik faturanızdan yüzde 70’e kadar tasarruf edebilirsiniz. Gölgede dışarıda havanın daha serin olabileceğini unutmayın. Vücudunuzu serin ve nemli tutun. Hafif ve bol giysiler ve yatak çarşafları kullanın. Serin duş alın veya banyo yapın. Cildinizi nemli bir bez, sprey veya ıslak, hafif giysilerle ıslatın. Düzenli olarak su için (saatte 1 bardak su ve günde en az 2-3 litre). Çevrenizdeki savunmasız kişilerle düzenli olarak görüşün; özellikle 65 yaş üstü kişiler, kalp, akciğer veya böbrek rahatsızlığı olanlar, engelli olanlar ve yalnız yaşayanlar mutlaka yakınları tarafından düzenli kontrol edilmelidirler" ifadelerini kullandı. "Bebekleri ve çocukları koruyun"
Özkaya şunları söyledi:
"Çocukları veya hayvanları park halindeki araçlarda asla uzun süre bırakmayın, çünkü sıcaklıklar hızla tehlikeli seviyelere ulaşabilir. Yoğun saatlerde doğrudan güneşe maruz kalmaktan kaçının, gölgelik arayın veya içeride kalın. Gölge, hissettiğiniz sıcaklığı 10 dereceden fazla azaltabilir. Bebek arabasını/pusetini asla kuru bir bezle örtmeyin; bu, arabanın içini daha sıcak yapar. Bunun yerine, ıslak ve ince bir bez kullanın ve sıcaklığı düşürmek için gerektiğinde tekrar ıslatın. Daha da fazla soğutma için taşınabilir bir vantilatörle birlikte kullanın. Çocuklara ciltlerini örten hafif, bol giysiler giydirin ve onları güneş ışınlarından korumak için geniş kenarlı şapkalar, güneş gözlükleri ve güneş kremi kullanın. Güvenli bir iç mekan sıcaklığını korumak için evinizi serin tutma talimatlarını izleyin."