Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü Beşeri ve İktisadi Coğrafya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Altuğ, 2006 yılından sonra kurulan üniversitelerin daha önce üniversite bulunmayan illerin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkı sağladığını söyledi.
Bazı araştırmacı ve yorumculara göre üniversite sayısının artması olumlu karşılanırken, bazılarına göre ise olumsuz karşılanıyor. OMÜ’den Doç. Dr. Fatih Altuğ, yaptığı bilimsel araştırma ile ‘her ile bir üniversite’ politikasının etkisini yerel ve bölgesel kalkınmaya etkisi ile ulusal ve bölgesel inovasyon performansına etkisini inceledi. Çalışması hakkında bilgi veren Doç. Dr. Altuğ, "Yeni kurulan üniversitelerin illerin inovasyon performansına etkisini değerlendirdiğimizde pozitif bir tablo ile karşılaşılmıştır. 1995-2006 yıllarını kapsayan ve henüz 41 ilde hiç üniversitenin bulunmadığı bu dönemde üniversitelerin toplam patent başvuru sayısı ise 139’da kalmıştır. Yani Türkiye’deki patent başvurusunun yaklaşık yüzde 2,48’i üniversiteler tarafından yapılmıştır. 12 yıllık dönemde üniversiteye sahip olmayan 13 ilde hiç patent başvurusu yapılmamıştır. 2016-2018 döneminde ise üniversitelerin toplam patent başvuru sayısı 2 bin 791’e yükselmiş ve ülke genelinde patent başvurusu yapılmayan il kalmamıştır. Özellikle yeni kurulan üniversitelerin bulunduğu ilin inovasyon performansına katkısı oldukça yüksektir. Kilis, Bartın, Bingöl gibi illerde üniversiteler illerdeki toplam patent başvurusunun 2/3’sinden fazlasını gerçekleştirmişlerdir" dedi. "Yeni üniversite iş yeri sayısını yüzde 50, istihdamı yüzde 30 arttırdı"
Örnek olarak çalışılan Giresun’da üniversite kurulduktan sonra yaşanan ekonomik gelişmeleri ele alan Altuğ, "İkinci olarak yerel ve bölgesel bir bakış açısı ile 2006 yılından sonra kurulan üniversitelerin kuruldukları ilin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine ne gibi katkısı olduğu araştırılmıştır. Bunun için Giresun Üniversitesi örneklem olarak seçilmiştir. Elde ettiğimiz sonuçlar ezberleri bozan niteliktedir. Bu çalışma kamuoyunda yaygın olan ve çoğunlukla önyargılı bir değerlendirmeyle ‘Yeni kurulan üniversitelerin aslında çok da başarılı olmadığı, illere etkisinin önemsiz olduğu’ şeklindeki yorumların bilimsel kanıtlardan uzak olduğunu ortaya koymuştur. Giresun üniversitesinin Giresun şehrine olan etkisini araştırdığımız ve sonuçlarını kitap halinde yayınladığımız çalışmaya göre üniversitenin şehrin ekonomisine önemli katkısı olmuştur. Anketler, görüşmeler ve ikincil verilere dayanarak elde ettiğimiz veriler ve geliştirdiğimiz hesaplama tekniğine göre Giresun Üniversitesi’nin Giresun’un ekonomisine doğrudan katkısı yıllık yaklaşık olarak 30 milyon dolar civarındadır. Bunun yanı sıra özellikle hizmet sektörünün gelişmesine paralel olarak iş yeri sayısı ve istihdama da ciddi katkılar yapmaktadır. İş yeri sayısında yüzde 50’den, istihdamda ise yüzde 30’dan fazla artış yaşanmıştır. 2006 öncesinde Giresun’da yılda ortalama 30-35 tiyatro gösterisi sahnelenirken sonrasında bu sayı 120-130’a kadar çıkmıştır. Tıp fakültesi, diş hekimliği fakültesi, eğitim ve araştırma hastanesi sayesinde şehrin imkanları her geçen gün gelişmiştir. Bütün bu gelişmeler göç veren bir şehir olan Giresun’un net göç hızını pozitif yönde etkilemiştir. Özellikle merkez ilçe nüfusunda ciddi bir artış yaşanmıştır" diye konuştu.
Araştırmasının sonucu hakkında da bilgiler veren Altuğ, "Sonuç olarak Türkiye ile yakın nüfusa sahip olan Almanya’da, Türkiye’deki üniversite sayısının 2 katından daha fazla üniversite bulunmaktadır. Bugün ismini duyduğumuz ve dünya sıralamasında üst sıralarda olan Stanford, Harvard ve MIT gibi üniversitelerin kurulma öyküsü ve amacı bizim üniversitelerimizden çok da farklı değildir. Fakat burada esas olan bundan sonrasıdır. Son 20 yılda kurulan birçok üniversitenin alt yapı eksikliği kalmamıştır. Artık iyi bir organizasyon ve yönetim anlayışı ile çağı yakalamış, küresel, ulusal ve bölgesel problemlere çözüm üreten, rekabetçi ve yüksek niteliğe sahip yükseköğretim kurumları inşa edilmelidir. Bunun için yükseköğretim politikalarının güncellenmesi önem taşımaktadır" şeklinde konuştu.
Altuğ’un bu bilimsel çalışması hem makale olarak bilimsel bir dergide yayımlanırken hem de kitaplaştırıldı.
HABER KAYNAĞI : İHA