AYM Başkanı Özkaya: "İş birliği artık somut karar mekanizmasına ihtiyaç duyuyor"

Antalya’da düzenlenen Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu (BCCF) 3. Konferansı kapsamında, Foruma üye ülkeler tarafından görüşülen tüzük oy birliğiyle kabul edilerek "Antalya Deklarasyonu" imzalandı. Anayasa mahkemeleri başkanları, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan haklarının korunmasına yönelik taahhütlerini deklarasyonla yeniden vurguladı.

Anayasa Mahkemesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu (BCCF) 3. Konferansı, Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı (ATGV) Antalya Eğitim ve Sosyal Tesisinde düzenlendi. Konferansa, Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu üyeleri Arnavutluk, Bulgaristan, Karadağ, Kosova ve Kuzey Makedonya’nın yanı sıra Forumun gözlemci statüsündeki üyeleri Bosna-Hersek, Hırvatistan ve Romanya anayasa mahkemeleri katıldı. Azerbaycan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Moldova anayasa/yüksek mahkemeleri ile Afrika Anayasa Yargısı Konferansı Daimî Genel Sekreteri ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçları da konferansta yer aldı.

Oturumların tamamlanmasının ardından Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu’na üye altı ülkenin anayasa mahkemesi başkan ve üyeleri, Üyeler Kurulu Toplantısı’nda bir araya geldi. Toplantıda, 27 Ekim 2023’te kurulan Forumun yapısı, hedefleri, faaliyet alanları, dönem başkanlığı ve üyelik esaslarını içeren taslak tüzük görüşüldü.

"İş birliği artık somut karar mekanizmasına ihtiyaç duyuyor"

Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, toplantıda yaptığı konuşmada taslak tüzüğün, diğer bölgesel birliklerin örnek alınarak hazırlandığını ifade etti. Özkaya, "Diğer bölgesel mekanizmalarda somut bir karar mekanizması ve temsilde rotasyon esaslı unsurlardır. Esasen yaşanan süreç de bize göstermektedir ki Forum için informal bir yapıdan ziyade somut bir karar mekanizması içeren bir yapı öngörülmesi Forumun sağlıklı işleyişi açısından da tercih edilebilir bir durum olarak gözükmektedir. Dolayısıyla artık üçüncü yılını doldurduğumuz bu iş birliğinin somut karar alma mekanizmasına ihtiyaç duyduğu açıktır" dedi.

Yapılan müzakerelerin ardından taslak tüzük oy birliğiyle kabul edildi ve böylece Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu resmî statü kazandı. "Antalya Deklarasyonu" imzalandı

Tüzüğün kabul edilmesine ilişkin "Antalya Deklarasyonu", Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Bulgaristan Anayasa Mahkemesi Başkanı Pavlina Panova, Kosova Anayasa Mahkemesi Başkanı Nexhmi Rexhepi, Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi Başkanı Darko Kostadinovski, Karadağ Anayasa Mahkemesi Başkanı Sneana Armenko ve Arnavutluk Anayasa Mahkemesi’ni temsilen Üye Sonila Bejtja tarafından imzalandı.

Deklarasyonda, anayasa ve yüksek mahkemeler ile muadili kurumların, hukuk devleti, demokrasi ve insan haklarının korunmasında üstlendiği role vurgu yapıldı. Metinde, "Anayasanın ve anayasal değerlerin garantörleri olarak, Balkan anayasa yargısı mercilerinin başkanları ve temsilcileri sıfatıyla bizler; Balkan ülkelerinde hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesine olan bağlılığımızı beyan ederiz" ifadeleri yer aldı.

Deklarasyonda ayrıca anayasa yargısı alanında bilgi ve iyi uygulamaların paylaşımı yoluyla iş birliğinin güçlendirileceği belirtilerek, sürekli faaliyet gösteren bir platformun mahkemeler arası diyalog ve tecrübe paylaşımını artıracağına dikkat çekildi.

Antalya Deklarasyonu’nda, Balkan Anayasa Mahkemeleri Forumu 4. Konferansı’nın Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi ev sahipliğinde düzenleneceği bilgisi de yer aldı.