Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik kazılarında tarım ve hayvancılığa dayalı ilk köy yerleşimi bulundu

Çanakkale’nin Gökçeada ilçesindeki Uğurlu-Zeytinlik yerleşmesinde 15 yıldır devam eden arkeoloji kazılarda Ege adaları içinde besin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı ilk köy yerleşimi olduğu ortaya çıktı.

Türkiye’nin en büyük adası olan Kuzey Ege adalarından Çanakkale’de bulunan Gökçeada’da, Uğurlu-Zeytinlik yerleşmesinde 15 yıldır Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izin ve maddi destekleriyle arkeolojik kazı çalışmaları devam ediyor. Kazı çalışmaları sonucunda bölgenin Ege adaları içinde besin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı ilk köy yerleşimi olduğu ortaya çıktı. Ayrıca yapılan arkeolojik çalışmalar; Ege adaları içinde çanak çömlek yapımının, metalürjinin, anıtsal mimarinin en erken ortaya çıktığını bu kapsamda da şehirciliğe ait en eski kanıtlara ev sahipliği yapan yerleşim yeri olduğunu ortaya koyuldu.

Doğu Ege adalarında şimdiye kadar bilinen en erken Neolitik Çağ yerleşmesi olan Uğurlu-Zeytinlik Höyük, hem Avrupa’da Neolitik yaşam biçiminin nasıl başladığı sorununa katkıda bulunacak, hem de Neolitik ve Kalkolitik Çağlar’da Ege Adaları, Anadolu ve Balkanlar arasındaki ilişkileri açığa çıkartacak anahtar bir yerleşim konumunda. Yerleşmede yapılan kazılar 6 kültür katının varlığını ortaya çıkardı. En erken VI. Kültür Katı MÖ 6800-6600 yılları arasındaki Çanak Çömleksiz Neolitik Çağa tarihlerini kapsıyor. Yerleşimde ilk çanak çömlekler MÖ 6600 yıllarında ortaya çıkmaya başladı. V. Kültür Katı, MÖ 6500-5900 yılları arasına tarihlenirken, Neolitik Çağ’ın son evresi olan IV. Kültür Katı MÖ 5900-5500 yıllarına tarihleniyor. III. Kültür Katı Uğurlu-Zeytinlik’te Neolitik ile Kalkolitik Çağ arasındaki geçiş sürecini yansıtırken, MÖ 5500-4900 yılları arasına tarihleniyor. Yerleşimin oldukça büyüdüğü bu kültür katı şehirciliğe ait en eski kanıtlar sunuyor. Yerleşmedeki son kültür katı olan II. Kültür Katı MÖ 4500-4300 yılları arasına tarihleniyor.

İlk olarak 1998 yılında tespit edilen höyük, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleri ile 2009 yılından bu yana Akdeniz Üniversitesi adına Prof. Dr. Burçin Erdoğu başkanlığındaki bir ekip tarafından kazılıyor.