Kuraklığın ardından sinek istilası başladı

Gaziantep’te son günlerde etkisini artıran küçük sinek (üvez) istilası, vatandaşların günlük yaşamını olumsuz etkilemeye devam ediyor.

Gaziantep’in kırsal mahalleleri başta olmak üzere birçok noktasında yoğun bir şekilde görülen sinekler nedeniyle vatandaşlar kapı ve pencerelerini açamaz duruma geldi. Dışarı çıkmak zorunda kalanlar ise nefes almakta bile zorluk yaşadıklarını belirterek, ilaçlamanın da çözüm olmadığını dile getiriyor.

Yaşanan yoğunluk üzerine şehir genelinde ilaçlama çalışması başlatan belediye ekipleri özellikle park, bahçe ve su birikintilerinin bulunduğu alanlarda yoğun çalışma yürütmesine rağmen sinek istilasının önüne geçilemiyor.

Fıstık üretim alanlarında artan sinek zararlısına karşı ilaçlama çalışmaları yoğunlaştırılsa da uzmanlar, iklim değişikliğinin etkisiyle ılık geçen sonbahar mevsiminin, sineklerin üremeleri için çok daha uygun zaman ve şartları oluşturduğuna dikkat çekiyor.

Yaz aylarının çok sıcak geçtiği kentte sonbahar mevsimine girilmesine rağmen sıcaklıklar ise mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor.

Gündüzleri hava sıcaklığının 26 derece olduğu kentte yağışların ve soğuk havaların başlamamasının da sineklerin çoğalmasında etkili olduğuna dikkat çeken uzmanlar, iklim değişikliğiyle beraber mevsimsel sıcaklıklardaki artışların sinek türleri için uygun seviyede kalmasından dolayı kış aylarında yaşamlarını sürdürebildiklerini belirtiyor.

Gaziantep Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Yaran, sıcaklıklar düşmediği için sineklerin aktivasyon dönemlerinin uzadığına dikkati çekti.

Sıcak geçen sonbahar mevsiminin sivrisinek popülasyonunu artırdığını belirten Yaran, "Son günlerde Gaziantep ilinde ve ilçelerinde gözlemlenen halk arasında ‘üvez’ olarak bilinen ‘Antep fıstığı psilidi’ oldukça yoğun bir popülasyon halinde şehir merkezlerinde vatandaşları rahatsız etmektedir. Özellikle küresel iklim değişikliğine bağlı olarak sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve Antep fıstığının toplanması nedeniyle pestisit kullanımının sonlanmasına bağlı olarak popülasyon miktarında ciddi artışlar gözlemlenmiştir. Normal şartlar altında bu böceklerin artık kışlama dönemlerine geçmesi gerekirken sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle yoğunlukları artmış, şehir merkezlerine doğru bir uçuş gerçekleşmiştir. Tabi bu böceklerin ilaçlama olmaksızın havalar soğudukça ve yağmurlar düştükçe kışlık formlarının kışlama alanlarına geçmeleri ya da yumurtlayarak hayatlarını kaybetmelerini beklemek gerekiyor. Şehir merkezlerinde gereksiz ilaçlamaların aslında vatandaşa bir faydası olmayacağı gibi çevreye zarar vereceğini düşünmekteyiz" dedi.

İklim krizi nedeniyle kuraklık tehdidi yaşandığını belirten Yaran, "Bu böcekler Antep fıstığı bitkisinin yapraklarında bitki öz suyuyla beslenen böceklerdir, insan sağlığına ya da diğer hayvanların sağlığına herhangi bir olumsuz etkileri bulunmamaktadır. Bu bitkiler yabanıl bitkilerden ziyade sadece Antep fıstığına özgü bir türdür. İnsanların bu noktada korkmasını gerektirecek herhangi bir olumsuz durum bulunmamaktadır. Zaman içerisinde popülasyonları da zaten kendiliğinden düşecektir. Vatandaşlar mümkün olduğunca havalarında serinlemesiyle beraber pencerelerini açmasınlar. Bu sinekleri içeriye almadan mücadele edebilirler. Sineklerin popülasyon yoğunluğu çok yüksek olduğu için ilaçlamayla ya da başka bir önlemle sineklerle mücadele etmek mümkün değil ve birkaç gün içerisinde de havaların soğumasıyla beraber popülasyon yoğunluklarının düşeceğini ve insanları rahatsız eder pozisyondan çıkacağını düşünüyoruz. Onun dışında çevreye verdiği herhangi bir zarar yoktur" şeklinde konuştu.

Sineklerin "Antep fıstığı psilidi" olduğunu bildiren Yaran, "Bu sinek türü ‘Antep fıstığının yaprak biti’ olduğu için yapraklardaki öz suyu emerek fıstık zararlısı olarak bildiğimiz bir türdür. Fıstık ağacındaki öz suyu emerek orada yapışkan bir madde bırakır ve bitkinin nefes almasını sağlayan gözenekleri de kapatır. Böylece bitki hem karbondioksit alımı hem oksijen salınımını veya fotosentez faaliyetlerini geciktirdiği için yeterince büyüyemez, yapraklar yeterince gelişemez ve ürün kaybına neden olur ya da fıstıkların yeterince içinin dolmamasına sebep olabilir. Sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde gitmesi nedeniyle normalde kışlaması gereken bu böcekler şu anda yeni bir nesil veriyor. Çünkü bu böcekler yılda 8-10 nesil verebilen böceklerdir. Çiftçilerimizde fıstığı topladığı için pestisit kullanımını ya da ilaçlamayı bıraktıklarından yoğunlukları çok yüksek derecede artmıştır" diye konuştu.