Ünlü psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, BTÜ Konuşmaları’nda yapay zekânın insan psikolojisi ve toplumsal yapı üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Dijital bağımlılığın aile ve toplumu zayıflattığını vurgulayan Tarhan, "Yapay zekâyı bilinçli şekilde kullanmayı öğrenmeliyiz" dedi.
Bursa Teknik Üniversitesinin düzenlediği BTÜ Konuşmaları programının bu haftaki konuğu, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan oldu. Mimar Sinan Yerleşkesi Turkuaz Salon’da düzenlenen programa; BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, Yıldırım Kaymakamı Metin Esen, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Prof. Dr. Nevzat Tarhan öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği Prof. Dr. Gazanfer Anlı’nın moderatörlüğündeki programda; "Yapay Zekâ, Sosyal Medya ve Bağımlık Döngüsü" başlıklı konuşması ile yapay zekâ psikolojisi, dijital bağımlılık, küresel kültürel dönüşüm ve aile yapısının geleceği üzerine değerlendirmelerde bulundu. Yapay zekânın insanlık tarihindeki dönüşümlere benzer bir kırılma oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Tarhan, "Matbaanın bulunması nasıl tarihi değiştirdiyse yapay zekâ da benzer bir dönüşüm yapacak" dedi.
"Yapay zekâ bilinçli bir varlık değil"
Yapay zekânın bilinçli bir varlık olmadığını vurgulayan Tarhan, "İnsandan daha fazla şey biliyor olabilir ama bir insan olamaz. Çünkü yapay zekâ bilinçli bir varlık değil. Bu nedenle eğer ona bir anne, baba gibi davranırsanız sizi yönetir; liderlik sizde olursa size hizmet eder" ifadelerini kullandı. Yanlış kullanıldığında yapay zekânın özellikle ruhsal kırılganlık yaşayan kişilerde psikoza yol açabileceğini belirten Tarhan, "Onun söylediğini sorgulamadan kabul eden insanlar psikoza sürüklenebilir. Bu nedenle kullanım bilinci şart" uyarısında bulundu.
"Yapay zekâ özellikle ergenlik öncesi için büyük tehlike"
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yapay zekânın bilinç gelişimini tamamlamamış bireyler üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, "Zihinsel olgunluğu olmayan kişiler, yapay zekâya aşırı bağlandığında halüsinasyon benzeri etkiler yaşayabiliyor. Özellikle ergenlik öncesi dönemde yapay zekâ ciddi bir risk. Ekran maruziyeti 13 yaş öncesi için sınırlandırılmalı. Bu nedenle ebeveyn denetimi şart. Haftada bir gün ailece dijital detoks yapılmalı" ifadelerinde bulundu.
"Yalnızlık küresel bir tehdit, aileler hızla değişiyor"
Dijital bağımlılığın günümüzde madde ve kumar bağımlılıklarıyla aynı beyin mekanizmasını etkilediğini söyleyen Prof. Dr. Tarhan, "Dopamin yani haz arayışı yaşamın merkezine yerleşmiş durumda. Hazcılık arttıkça yaşam amacı zayıflıyor. Bu da egoistliği, yalnızlığı, mutsuzluğu ve aile yapısındaki bozulmayı tetikliyor" dedi. Yalnızlığın artık uluslararası kuruluşlar tarafından geleceğin en büyük toplumsal tehlikelerinden biri olarak tanımlandığını ifade eden Prof. Dr. Tarhan, dünyadaki aile yapısına ilişkin verileri de paylaştı;
"İlk beş yıldaki boşanma oranı her geçen gün yükseliyor. Evlilik dışı doğum oranı artıyor, tek ebeveynli aile sayısı yükseliyor. Bu tablo küresel bir tehdit. Bir toplumu bozmak isteyenler önce kültürel ve psikolojik savaşla başlar. Bu nedenle kültürümüze ve aile yapımıza sahip çıkmalıyız, bu bilince ulaşmalıyız. Çünkü zihinsel dönüşüm olmadan sosyal dönüşüm gerçekleşemez."
"Yapay zekâ terapist değildir, sadece aracı olabilir"
Yapay zekâ destekli terapi tartışmalarına da değinen Tarhan, "Terapinin özü bilgi yığını değil; kişinin ihtiyaç duyduğu doğru bilgiyi seçmektir. Yapay zekâ bilinçli bir varlık değil, muayene edemez, beyin kimyasını değerlendiremez. Bu nedenle yapay zekâ terapist olamaz ama terapistin işini kolaylaştırabilir" dedi.
Öğrencilerin sorularıyla devam eden program, BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar’ın, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’a teşekkür plaketi takdiminin ardından toplu fotoğraf çekimiyle son buldu.
HABER KAYNAĞI : İHA
Editor : KAYNAK-İHA
