Trump, Gazze Şeridi’ndeki geçiş yönetimine başkanlık edecek

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirmeye yönelik 20 maddelik Gazze Planı’nı kamuoyu ile paylaştı. Trump’ın Gazze Şeridi’ndeki geçiş yönetimine başkanlık edeceği aktarılan planda, "Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, ayrılmak isteyenler bunu serbestçe yapabilecek ve geri dönmekte özgür olacaktır" denildi.

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın "Gazze’de Çatışmayı Sonlandırmaya Yönelik Kapsamlı Planı"nı kamuoyu ile paylaştı. Daha önce 21 madde olarak basına yansıyan Gazze Planı, Beyaz Saray tarafından 20 madde olarak açıklandı. Gazze Planı şöyle:

1- Gazze, komşularına tehdit olmayacak şekilde radikal unsurlardan arındırılmış terörsüz bir bölge olacaktır.

2- Gazze, fazlasıyla acı çekmiş olan Gazze halkının yararına olacak şekilde yeniden inşa edilecektir.

3- Her iki tarafın da bu teklifi kabul etmesi halinde savaş derhal sona erecektir. İsrail güçleri, rehinelerin serbest bırakılmasına hazırlanmak için üzerinde anlaşılan hattın gerisine çekilecektir. Bu süre zarfında hava ve topçu bombardımanı dahil olmak üzere tüm askeri faaliyetler askıya alınacak, cephe hatları aşamalı tam geri çekilme koşulları yerine getirilene kadar donmuş halde kalacaktır.

4- İsrail’in bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde sağ ve ölü dahil tüm rehineler teslim edilecektir.

5- Tüm rehineler serbest bırakıldığında İsrail, müebbet hapis cezası almış 250 mahkumu ve 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan bin 700 Gazzeliyi, bu bağlamda tutuklanan tüm kadın ve çocuklar dahil olmak üzere serbest bırakacaktır. İsrail, kalıntıları teslim edilen her İsrailli rehine için 15 Gazzelinin cenazesini iade edecektir.

6- Tüm rehineler geri verildikten sonra barış içinde yaşamayı kabul eden ve silah bırakmayı taahhüt eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise kendilerini kabul edecek ülkelere güvenli geçiş imkanı sağlanacaktır.

7- Bu anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte Gazze Şeridi’ne derhal tam kapsamlı yardım gönderilecektir. Yardım miktarı, en azından 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasında öngörülen seviyede olacaktır. Buna altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) onarımı, hastanelerin ve fırınların tekrar işler hale getirilmesi, enkaz kaldırma ve yolları açmak için gerekli ekipmanların girişlerine izin verilmesi dahildir.

8- Gazze Şeridi’ne yardım girişi ve dağıtımı, iki tarafın herhangi bir müdahalesi olmaksızın Birleşmiş Milletler, bağlı kuruluşlar, Kızılay ve her iki tarafla da bağlantısı bulunmayan diğer uluslararası kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilecektir. Refah Sınır Kapısı’nın her iki yönde açılması ise 19 Ocak 2025 tarihli anlaşmada uygulanan aynı mekanizmaya tabi olacaktır.

9- Gazze geçici olarak teknokrat ve apolitik bir Filistin komitesi tarafından yürütülecek olan bir geçiş yönetimi altında idare edilecektir. Bu komite, Gazze halkı için kamu hizmetleri ve belediyelerin günlük işleyişinden sorumlu olacaktır. Komite, nitelikli Filistinliler ile uluslararası uzmanlardan oluşacak, bunun denetim ve gözetimi ise uluslararası bir geçiş organı olan "Barış Kurulu" tarafından sağlanacaktır. Bu kurulun liderliğini ve başkanlığını Donald Trump üstlenecek, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in aralarında yer alacağı diğer üyeler ve devlet başkanları daha sonra ilan edilecektir. Filistin Yönetimi, Başkan Trump’ın 2020 barış planı ve Suudi-Fransız teklifi dahil olmak üzere çeşitli tekliflerde öngörüldüğü üzere reform programını tamamlayana ve Gazze’nin kontrolünü güvenli ve etkili bir şekilde yeniden devralana kadar Gazze’nin yeniden imarı için gerekli olan finansmanın çerçevesinin belirlenmesi ve yönetimi bu kurul tarafından üstlenilecektir. Kurul, Gazze halkına hizmet edecek modern ve verimli bir yönetim oluşturmak ve yatırım çekmeye elverişli bir ortam oluşturmak için en iyi uluslararası standartları izleyecektir.

10- Trump’ın Gazze’yi canlandırma ve yeniden inşa etme amaçlı ekonomik planı, Orta Doğu’daki modern şehirlerin doğuşuna katkıda bulunmuş uzmanlardan oluşan bir panelin toplanmasıyla hazırlanacaktır. İyi niyetli uluslararası gruplar tarafından geliştirilmiş birçok anlamlı yatırım teklifi ve heyecan verici kalkınma fikri bulunmaktadır ve bunlar, güvenlik ve yönetişim çerçevelerinin sentezi açısından değerlendirilecektir. Bu süreç, Gazze’de istihdam, fırsat ve gelecek umudu oluşturacak yatırımların cezbedilmesini sağlayacaktır.

11- Özel bir ekonomik bölge kurulacak ve bu bölge için tercihli gümrük tarifeleri ile piyasaya erişim şartları katılımcı ülkelerle müzakere edilecektir.

12- Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, ayrılmak isteyenler bunu serbestçe yapabilecek ve geri dönmekte özgür olacaktır. Biz, insanların kalmasını teşvik edecek ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.

13- Hamas ve diğer gruplar, Gazze’nin yönetiminde doğrudan, dolaylı ya da herhangi bir şekilde hiçbir rol üstlenmeyeceklerini kabul ederler. Tüneller ve silah üretim tesisleri dahil olmak üzere tüm askeri, terör ve saldırı altyapısı imha edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Bağımsız gözlemcilerin denetiminde Gazze’nin silahlardan arındırılması süreci söz konusu olacak, bu silahların üzerinde anlaşılmış bir devre dışı bırakma süreciyle kalıcı olarak kullanılmaz hale getirilmesini ve bunun bağımsız gözlemcilerle doğrulanmasını içerecektir. Ayrıca bu süreç, uluslararası fonlarla desteklenen bir geri alım ve yeniden entegrasyon süreciyle desteklenecektir. Yeni Gazze, refah getiren bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barış içinde yaşamaya tam bağlı olacaktır.

14- Hamas ve diğer fraksiyonların yükümlülüklere uyduğu ve yeni Gazze’nin ne komşularına ne de kendi halkına herhangi bir tehdit oluşturmadığının garantisi, bölgesel ortaklar tarafından sağlanacaktır.

15- ABD, Gazze’ye derhal konuşlandırılmak üzere geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) oluşturmak üzere Arap ve uluslararası ortaklarla çalışacaktır. ISF, Gazze’de güvenlik taraması yapılmış Filistinli polis güçlerini eğitecek ve destek sağlayacaktır. Bu konuda geniş deneyime sahip olan Ürdün ve Mısır ile istişare edilecektir. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik çözümü olacaktır. ISF, sınır bölgelerinin güvenliğinin sağlanmasında İsrail ve Mısır ile birlikte çalışacak, bunun yanında yeni eğitilmiş Filistin polis güçlerine de destek verecektir. Gazze’ye mühimmat girişinin engellenmesi ve Gazze’nin yeniden inşası ve canlandırılması için gerekli malzemelerin hızlı ve güvenli akışının sağlanması kritik öneme sahiptir. Taraflar arasında bir çatışma önleme mekanizması üzerinde mutabakata varılacaktır.

16- İsrail, Gazze’yi işgal ya da ilhak etmeyecektir. ISF kontrolü ve istikrarı sağlarken, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Gazze’nin güvenli hale gelmesi ve artık İsrail, Mısır veya vatandaşlarına tehdit oluşturmaması amacıyla IDF, ISF, garantörler ve ABD arasında silahlardan arındırmaya ilişkin olarak mutabık kalınacak standartlar, aşamalar ve takvimler çerçevesinde geri çekilecektir. Uygulamada, IDF işgal ettiği Gazze topraklarını geçiş otoritesi ile yapacağı anlaşmaya göre kademeli olarak ISF’ye devredecek ve böylece süreç, tamamen çekilme gerçekleşene kadar devam edecektir. Ancak Gazze’nin yeniden ortaya çıkabilecek herhangi bir terör tehdidinden tamamen güvenli hale gelmesine kadar bir güvenlik hattı muhafaza edilecektir.

17- Hamas’ın bu teklifi geciktirmesi ya da reddetmesi durumunda yukarıda belirtilenler, genişletilmiş insani yardım operasyonu dahil olmak üzere IDF’den ISF’ye devredilen terörden arındırılmış bölgelerde uygulanmaya devam edilecektir.

18- Filistinliler ve İsraillilerin anlayışlarını ve söylemlerini değiştirmeye çalışmak için hoşgörü ve barış içinde yaşama değerlerine dayalı bir inançlar arası diyalog süreci tesis edilecek, barıştan elde edilebilecek faydalara vurgu yapılacaktır.

19- Gazze’nin yeniden kalkınması ilerlerken ve Filistin Yönetimi’nin reform programı eksiksiz bir şekilde uygulandığında Filistin halkının arzusu olarak tanıdığımız kendi geleceğini tayin hakkı ve devlet olma yönünde güvenilir bir yolun oluşması için koşullar nihayet yerini bulabilir.

20- ABD, İsrail ve Filistinliler arasında barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşama yönelik siyaset ufkunda anlaşmaya varılmasını sağlamak amacıyla bir diyalog başlatacaktır.